Het paardenmeisje in mij komt weer naar boven wanneer ik samen met fotograaf Adriënne een dag bij Chevalja op bezoek ga, waar we een coaching sessie met paarden gaan krijgen. Hier, in een weiland in Winterswijk stappen we het huis van Baston en Grace binnen. Twee warmbloed paarden die ons beter blijken aan te voelen dan wij onszelf.
Bernadette, eigenaresse van Chevalja, verwelkomt ons met een kopje koffie. We gaan zitten aan een ronde tafel in het hoekje van het weiland. De honden Amy en Shira begroeten ons vrolijk en in de wei grazen Baston en Grace. Even verderop, in een ander weiland, liggen de paarden Bizjoe en Rozie in de zon.
“Paarden zijn echte kuddedieren” begint Bernadette wanneer ze ons uitlegt wat we zouden kunnen verwachten. ‘Zouden kunnen’, want deze dag kent geen vast omlijnd programma. “En waar het om draait bij een kudde, is dat ze veilig is. Daardoor leven paarden altijd in het moment en zijn ze meester in het inschatten van andermans intenties.”
Cheval-ja - volmondig ja zeggen
Zo’n 11 jaar geleden richtte Bernadette Chevalja op. Het ‘alleen maar binnen zitten’ bij haar vorige banen gaf haar geen voldoening, maar het werken met paarden daarentegen wel. ‘Cheval’ betekent paard in het Frans en de ‘ja’ die erachter geplakt is, staat symbool voor een volmondige ‘ja!’. Want bij paarden is geen ruimte voor twijfel, zo leer ik vandaag.
Waar Bernadette vroeger fanatiek wedstrijdamazone was, zijn prestaties nu niet meer het doel. Bij Chevalja richt zij zich op coaching, familieopstellingen en ‘tot rust komen’, allemaal samen met haar paarden. Het gaat veel meer om de balans. Om Houding. Energie. Uitstraling. Het beïnvloedt het paard, maar ook jezelf.
Kennismaken met de paarden - een verwachtingsvolle groet
Nadat Bernadette het een en ander vertelt heeft over haar leven in Winterswijk, samen met man Theo, hun kinderen en trouwe viervoeters, nodigt ze ons uit kennis te maken met de paarden. Adrienne en ik stappen de wei in en lopen op Baston en Grace af. De twee grazen stug door en gunnen ons geen blik waardig. Ietwat onwennig aai ik de hals van dit grote beest. Ik zie dat Adrienne is doorgelopen naar de andere wei en hurkend voor Bizjoe zit. Aftastend of ze het paard, dat rustig op de grond ligt, mag aaien.
Na het kennismakingsrondje ploffen we weer neer bij Bernadette, die ons vraagt hoe het was. “Ik voelde me wel een beetje genegeerd”, antwoordt Adrienne en ik knik instemmend. We lachen. Waarom zou een paard ons welkom moeten heten? “Niet iedereen hoeft je interessant te vinden wanneer je een ruimte binnenstapt”, zegt Bernadette nuchter. Iets wat we natuurlijk wel weten, maar toch, bepaalde verwachtingen rondom een ontmoeting schudden we niet zo makkelijk van ons af.
Aarden in de wei - uit je hoofd, in je lijf
Wanneer ik een verwachting heb, zit ik in mijn hoofd. En voor een paard is je hoofd nou eenmaal niet interessant. We kijken naar Baston die door z’n benen zakt en vervolgens in het zonnetje gaat liggen. “Het is heel bijzonder dat de paarden juist nu gaan liggen. Slechts tien minuten per dag geven ze zich helemaal over om op te laden. Een soort ultieme powernap.” vertelt Bernadette terwijl we naar Baston kijken. Hij kan zijn hoofd nog maar moeilijk overeind houden.
“Ga er maar eens bij liggen” zegt Bernadette serieus. “Kies een mooi plekje uit en kom maar eens in dat lijf. Ontspan en voel hoe dat je omgang met de paarden verandert”. Ik ging zonder verwachtingen naar deze dag, puur omdat ik daadwerkelijk geen idee had wat ik me bij ‘paardencoaching’ moest voorstellen. Dat ik in een weiland tussen de paarden ging liggen was in ieder geval niet in me opgekomen.
Ik kies een plekje. Sluit m’n ogen en geniet van de warme zonnestralen. De lente is begonnen. Ik hoor het aan de vogels die zingen en merk het aan de geur van gras, bloemen en een vleugje paard. Ik focus me op mijn ademhaling en ontspan.
Wanneer Baston klaar is met powernappen en speels over zijn rug begint te rollen, kruisen onze blikken elkaar. Betekende dit dat ik erkend ben en onderdeel ben van de kudde? Aarden, landen, gronden. Het zijn allemaal van die termen die me wel iets zeggen. Ik denk altijd van mezelf dat ik best wel geaard ben, en doe mijn best zonder verwachtingen door het leven te gaan. Maar de paarden houden me een spiegel voor.
Neem je plek in - een simpele opdracht
Ik sta op om te kroelen met Baston. Zijn vacht is warm en zit vol zand. Mijn handen zijn binnen no-time zwart. Bernadette vraag me of ik hem een paar stappen naar achter kan zetten. Ik aai z’n neus en bedenk me hoe ik dit paard naar achteren krijg. In gedachte vraag ik het lief en als reactie brengt Baston zijn neus weer naar de grond en verlegt zijn interesse naar het malse gras.
Ik kijk op en zie hoe Bernadette en Adrienne het tafereel volgen. Ze laten me nog even aanmodderen. Ik duw zachtjes tegen Baston, maar hoeveel zou een paard wegen? Een paar honderd kilo blijft natuurlijk stug staan. “Wil je een tip?” Ik knik. “Kom weer eens uit je hoofd. Ik zie je denken.” Ik zucht. Het klopt. Ik sluit even m’n ogen en verander mn houding: schouders rechten, knieën van slot, een ontspannen blik. Bastons hoofd komt op ooghoogte. Hij kijkt me aan, alsof hij wilt zeggen ‘he he, zie je wel, in je lijf zitten is toch niet zo moeilijk?’.
Alsnog heb ik geen idee hoe ik hem van zijn plaats krijg. Bernadette besluit een demonstratie te geven. Zelfverzekerd komt ze de wei inlopen. Bastons aandacht verlegt zich direct naar haar. Zonder hem aan te raken, stapt hij naar achter als zij op hem afkomt. Wanneer ze vervolgens wegloopt, volgt Baston haar. Zonder woorden. Zonder duwen. Puur op energie en wilskracht krijgt ze dit voor elkaar.
Leiderschap nemen vs vragen - lessen van een paard
Het verschil tussen Bernadette en mij? Los van dat het haar paarden zijn, dat maakt namelijk niet uit want ook Adrienne krijgt ze zonder moeite van hun plek. Bernadettes houding en uitstraling zijn compleet anders dan de mijne. Zij neemt leiderschap.
Wanneer we hier vervolgens op reflecteren geef ik toe dat lastig te vinden. Ik wil Baston niet van zijn plek verstoten. Hem storen van z’n grasmaal. “Maar Baston kan heel de dag grazen, het is niet alsof hij nu écht honger heeft”, aldus Bernadette. “En het veld is groot genoeg. Ook verderop kan hij zijn gang gaan.”
We hadden beiden hetzelfde doel, maar hoe we daar tegenaan keken en onze houding die daarbij kwam kijken, was totaal anders. Ik wil Baston niet tot last zijn, waar Bernadette voor zichzelf kiest en op die plek wil staan, waar nu toevallig Baston staat. Waar ik bang ben Baston te irriteren of te kwetsen met mijn gedrag, laat Bernadette zien dat door haar eigen plek in te nemen, het paard niet gekwetst wordt. Ze raakt hem niet eens aan. Ze toont enkel leiderschap waarin ze zichzelf in het moment ruimte geeft. Ze blijft bij zichzelf, terwijl mijn aandacht bij Baston is. Ik zet het paard centraal en niet mezelf.
Een mooi spiegelend effect dat verder reikt dan alleen de paarden. Ook met mensen vind ik het lastig mijn ruimte in te nemen. Ik wil niemand voor het hoofd stoten of tot last zijn. Maar met dat gedrag leef ik in mijn hoofd, niet geaard in het moment. Door goed de tijd te nemen en door letterlijk te gronden, al liggende in het gras, merkte ik dat ik wat tot rust kwam. Dat ik er gewoon mocht zijn, tussen die twee grote paarden. En pas wanneer ik vervolgens met die rust en dat zelfvertrouwen rondliep, kon ik mijn plaats innemen en Grace en Baston leiden.
Al was het maar voor een stapje of twee. Veranderingen structureel doorvoeren kost tijd. Maar het mooie bij paarden is dat ze veranderingen in energie en houding direct oppikken. Soms nog eerder dan wij mensen zelf.
Ik vond het heel bijzonder hoe een dag bij Chevalja zoveel rust en inzichten meegaf. Dat paarden bijzondere dieren waren wist ik al wel, maar dat het zulke spiegelende dieren zijn, dat is een totaal nieuwe ervaring. Samen met de vragen, uitnodigingen en reflecties van Bernadette leerde ik weer nieuwe dingen over mijzelf, die ik ook buiten dit mooie weiland in Winterswijk mee ga nemen.
Ga ook op paarden retraite - Chevalja - coaching met paarden
Ben je benieuwd hoe zo’n ontmoeting met paarden, Bernadette en jezelf is? Je kunt bij Chevalja verschillende coachingsessies volgen. Van individuele coaching met of zonder paarden (maar hey, met paarden maakt het juist zo uniek) tot aan familieopstellingen en teambuilding.
Ook kun je één of meer dagen langskomen voor een ‘tot rust komen-arrangement’. Niks moet, maar er zijn wel opties om je helemaal te helpen ontspannen. Graze en Baston zijn ook van de partij.
Behalve deze bijzondere ervaring, zijn er in Nederland nog meer unieke retraites en bezinningsworkshops. Een andere vorm van reizen; eentje die zich naar binnen keert om vervolgens van binnen én buiten te genieten. Op onze retraite pagina vind je een overzicht van retraites in Nederland.
Heb jij wel eens een coaching sessie gehad met paarden? Ik ben benieuwd naar je ervaring! Laat het weten via @heyhoneyguide op Instagram.
Liefs,
Yalou