Op bezoek bij muZIEum in Nijmegen

Twijfelachtig laat ik mijn blindenstok over het asfalt van de voetpaden in het Hunnerpark in Nijmegen rollen. De stok is mijn enige houvast tijdens dit blokje om: mijn zicht ben ik kwijt en ik zal volledig moeten vertrouwen op de rest van mijn zintuigen. Geschrokken hou ik halt wanneer mijn stok tegen een obstakel tikt. Is het een lantaarnpaal? Een bankje? Ik kan het niet plaatsen en even weet ik niet hoe ik verder moet. Opgelucht haal ik adem als onze gids Bart een paar seconden later aangeeft dat we van oogaandoening mogen wisselen en ik er weer een klein beetje zicht bij krijg. 

Het is net gestopt met regenen als we door het centrum van Nijmegen lopen. Vandaag zijn we met Honeyguide uitgenodigd om langs te komen bij muZIEum, de plek waar je voor even kunt ervaren hoe het is om blind of slechtziend te zijn. Dit bijzondere ervaringsmuseum biedt werkgelegenheid aan zo’n 38 mensen met een visuele beperking en als ervaringsdeskundigen vormen zij het kloppend hart van de organisatie. De sfeer bij muZIEum is uiterst positief. Hier is slechtziendheid of blind zijn geen beperking, maar juist een meerwaarde.

Reizen doet Bart ook regelmatig, vertelt hij. “Je ervaart een bestemming heel anders zonder zicht. Mensen die goed kunnen zien, focussen meestal vooral op hoe een plek eruit ziet, de bijzondere gebouwen of de inrichting van de stad. Ik herken een plek aan de geur, de geluiden en de sfeer die er hangt. Zo ervaar je een stedentrip ook voor de volle 100% maar gewoon op een andere manier.” 

De wijze waarop Bart in het leven staat is absoluut inspirerend te noemen en zijn verhalen doen ons vandaag nog meerdere malen glimlachen.

Normaal gesproken vindt Expeditie Ribbelroute plaats in het centrum van Nijmegen, maar vanwege corona is de tour verplaatst naar het Hunnerpark. De wandeling erheen benutten we om vertrouwd te raken met de blindenstok aangezien er best wat etiquettes bestaan rondom dit instrument. Zo is het belangrijk om de blindenstok altijd binnen de afstand van je schouders heen en weer over de grond te laten rollen. Houd de stok hierbij altijd laag zodat je er geen nietsvermoedende voorbijganger mee om de oren slaat. Wil je oversteken? Dan steek je de stok op kniehoogte voor je uit en zodra je aan de overkant bent laat je ‘m weer zakken. Chauffeurs wereldwijd zijn van dit teken op de hoogte. 

Dat onze expeditie niet in het centrum plaatsvindt, blijkt enerzijds wel relaxed. We lopen langs opengebroken stoepen, onlogische opstapjes, ribbellijnen die verrassend vaak doodlopen of die geblokkeerd worden door scooters. Trappen in het centrum missen veelal een aanduidingstreep waardoor ze - als je geen diepte ziet - veranderen in een groot, grijs vlak. Gladde herfstbladeren laten mijn blindenstok een paar keer verwarrend wegglijden en een muisstille Tesla racet voorbij net wanneer we de straat over willen steken. De binnenstad blijkt een groot parcours vol met verborgen obstakels.

Het is weer tijd om van zichtbeperking te wisselen en nu is kokervisus aan de beurt, het volgende stadium van Retinitus Pigmentosa. Kokervisus is precies zoals het klinkt: je ziet de wereld door een klein gaatje. Alles voor het gaatje is weliswaar scherp, maar het leven daarbuiten lijkt niet meer te bestaan. Ik moet ontzettend goed rondkijken om een volledig beeld te krijgen van de omgeving. Nou hebben wij het geluk dat het gaatje recht voor ons zit, het kan namelijk ook nog zo zijn dat dit boven in je oog zit en dat kijkt gelijk weer een stuk lastiger. 

Tot slot krijgen we staar, een aandoening waarbij de ooglens vertroebeld is. Mijn zicht is gelukkig weer wat breder waardoor ik minder dat alleen-op-de-wereld-gevoel heb, maar details zien kan ik wel vergeten. Heel mindful vervolg ik mijn voorzichtige stappen door het park, het afgelopen uur ben ik met niks anders bezig geweest dan mijn weg vinden. Ik merk dat mijn zintuigen me al meer informatie geven dan aan het begin van de expeditie, maar vermoeiend is het wel. 

De expeditie zit erop en de VR-brillen mogen af. M’n ogen moeten even wennen aan het felle licht maar na een paar keer knipperen geef ik ze goed de kost. Bart laat ons het kleine rondje zien dat we in het afgelopen uur hebben gelopen. Allemaal zijn we er stil van. Waar we dit rondje normaal fluitend zouden lopen, moesten we nu elke meter apart leren kennen en dat voelde intens. “Een mindfulness cursus heb je niet nodig als je blind of slechtziend bent. Die krijg je er elke dag gratis bij”, lacht Bart.

Vandaag namen we een kijkje in een wereld waar we tot nu toe geen weet van hadden en ik merk dat het ons allemaal heeft geraakt. Eén ding is zeker: we zullen nooit meer aan ons zicht denken als iets vanzelfsprekends. En ondanks het redelijk zware onderwerp, spat het optimisme er vanaf bij muZIEum. Geroerd, diep onder de indruk en met een bijzonder warm gevoel nemen we afscheid van onze gids Bart en deze bijzondere plek. Dit bezoek zal ons nog lang bij blijven.

Zelf deze tour en het indoor museum gedeelde van muZIEum ervaren? Dat kan dagelijks in hartje Nijmegen. Meer over ons bezoek horen? Luister dan ook onze podcast waarin Bart te gast is!

Liefs,
Laura