De mist is net opgetrokken als de stralen van een waterig herfstzonnetje de haven van Leerdam verlichten. Met op links de historische stadsmuur en op rechts de haven, loop ik over de Zuidwal richting de Glasblazerij. De plek waar onze dag vol cultureel erfgoed van start zal gaan.
Vandaag maken we een culturele reis door de streek Vijfheerenlanden waarbij we het stukje Nederland tussen Lek en Linge ontdekken. Dit gebied vind je in het midden van het land, net onder Utrecht. Hier spelen uitgestrekte uiterwaarden, historische steden, dappere dijken en weelderige polders de hoofdrol met de twee rivieren Lek en Linge als lieflijke decor. Cultureel erfgoed vind je hier zo’n beetje op elke straathoek en eeuwenoude ambachten behoren hier tot de orde van de dag.
Glasstad Leerdam - De historie van de glasblazers
Aan het einde van de Zuidwal stuit ik op een opvallend gebouw aan de overkant van het water: de Glasblazerij in de voormalige houtloods ‘Holland’. Al sinds de 18e eeuw is Leerdam gekoppeld aan glas vanwege de glasfabriek Royal Leerdam Crystal. Het familiebedrijf begon met het produceren van glas voor Nederland, maar al snel verspreidde deze productie zich over de hele wereld.
Sinds augustus 2020 zijn alle werkzaamheden van de glasfabriek gestaakt maar in de Glasblazerij en in het glasmuseum kun je deze unieke ambacht nog altijd bewonderen.
Ook wij duiken vandaag dieper in de wereld van de glasblazers en we kijken werkelijk onze ogen uit. Vier glasblazers zijn ijverig in de weer met het maken van twee vazen. Ze werken in tweetallen. Dat is nodig want glasblazen is verdomd zwaar werk. De basis voor de twee vazen is slechts een klein hompje glas aan het uiteinde van een lange blaaspijp. Elke keer wordt het hompje glas weer vloeibaar gemaakt in de een de ovens met een temperatuur van ruim 1000 graden celsius. Vervolgens is het glas zo’n 30 seconden vloeibaar en kan er geblazen worden.
Dit proces is ontzettend tijdrovend en vergt veel precisie en expertise. Voordat je jezelf een glasblazer mag noemen ben je dan ook gemakkelijk tien jaar aan opleidingen verder.
Stadswandeling Leerdam - Het leven binnen de stadsmuren
Na dit enerverende bezoek aan de Glasblazerij, lopen we het historische centrum van Leerdam in voor een stadswandeling. Het hele stadscentrum werd ooit ommuurd door een imposante stadsmuur. Restanten van dit bouwwerk vind je vandaag de dag nog terug in de haven, net als de Muizentorentjes. Vanwaar deze naam? Omdat deze torentjes, zo vooraan bij de stadsmuur niet bepaald aantrekkelijk waren om in te wonen. Men woonde veel liever veilig in het stadscentrum. Alleen de muizen vonden deze torentjes wel fijne optrekjes.
Al wandelend door de historische straatjes van Leerdam, doemt in de verte de Maria Onbevlekt Ontvangenkerk op. Met 1928 als bouwjaar is het een vrij jonge kerk. De architectuur is geïnspireerd op de art-deco stroming en juist dat maakt de kerk zo verfrissend.
De binnenkant is vrij sober wat versieringen betreft maar een band van azuur blauwe tegeltjes trekt direct mijn aandacht. De verhalen gaan dat ze ooit werden gemaakt door de arbeiders van de Glasfabriek met als doel een bijdrage te leveren aan de kerk.
Historisch Vianen - Iedereen is welkom in de vrijstad
We laten Leerdam achter ons en reizen verder naar Vianen, de stad waar het stikt van de historie. Met ruim 190 rijksmonumenten is cultuur snuiven hier aan de orde van de dag. Ooit stond in deze stad een groot kasteel, compleet met stadsmuur en imposante toegangspoorten. In de historische binnenstad zijn veel overblijfselen te vinden van deze middeleeuwse verdedigingswerken. Als geschiedenisliefhebber val je hier werkelijk met je neus in de boter.
In de middeleeuwen ontwikkelde Vianen zich als een zogenaamde vrijstad. Mensen die op andere plekken niet welkom waren - bijvoorbeeld vanwege juridische kwesties - vonden een veilig onderkomen binnen de stadsmuren van Vianen. Vianen was onafhankelijk en had een eigen rechtssysteem. Eigenzinnig als ze waren, konden ze zelf beslissen wie zich mocht vestigen in de stad.
Na de historische stadswandeling door Vianen strijken we neer bij winkelcafé FLINN. Deze fijne plek is een koffiebar, lunchroom en winkel in één. We smullen van een heerlijke lunch en neuzen wat rond in de winkel. Alle artikelen hebben een eigen verhaal en lenen zich perfect voor een origineel cadeau voor iemand anders of gewoon voor jezelf.
Voor we verder gaan op deze culturele reis tussen Lek en Linge, maken we nog een stop bij de Grote Kerk van Vianen. Verbluft kijk ik binnen om me heen, wat een uniek ontwerp. Het houten dak steekt prachtig af tegen de hagelwitte muren. Een opvallend houtsnijwerk aan de achterkant, scheidt de Brederodekapel van de rest van de kerk. Dit grafmonument werd ontworpen door Colijn de Nole, een beeldhouwer uit Utrecht.
Positief verrast met ons bezoek aan de Grote Kerk van Vianen, vervolgen we onze reis richting de Lek.
Van fort naar bierbrouwerij - Op pad bij Fort Everdingen
De zonnige uiterwaarden strekken zich ver voor ons uit als we over de dijk richting Fort Everdingen rijden. Dit fort uit de 19e eeuw ligt op de grens tussen de provincie Utrecht en Gelderland en was ooit onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Honeyguide Simone maakte al eens een roadtrip langs de Nieuwe Hollandse Waterlinie.
Sinds 2015 is Fort Everdingen de thuishaven van bierbrouwerij Duits&Lauret. Bij de brouwerij hoort de winkel en het proeflokaal wat gevestigd is in het vroegere leslokaal van het leger. Duurzaam bier brouwen, dat is wat ze hier doen. Via het dak wordt regenwater opgevangen en via waterkokers eindigt het gefilterde water in het waterbassin onder de grond. Dit bassin dient vervolgens als bron voor het brouwen van het Duits&Lauret bier.
Ook wij mogen onze smaakpapillen prikkelen tijdens een proeverij met een aantal Dutis&Lauret bieren. In de middagzon genieten we van drie goede bieren. De smaken zijn verfijnd en het bier wordt duidelijk met veel liefde en aandacht gemaakt.
De doorgezaagde bunker - De Diefdijk en haar bunkers
Na ons bezoek aan Fort Everdingen rijden we de Diefdijk, waar het fort aan gelegen is, verder af. In de weilanden naast de Diefdijk spotten we verschillende bunkers, allemaal afkomstig uit WOII. Aan het eind van de Diefdijk bevindt zich de Doorgezaagde Bunker, onze laatste stop van vandaag. De Doorgezaagde Bunker - beter bekend als Bunker 599 - werd in 1940 gebouwd als groepsschuilplaats waar men heen kon vluchten toen het geweld van de Tweede Wereldoorlog losbrak.
Een paar jaar geleden is de bunker open gezaagd en daarmee werd het een echte eye-catcher in het uitgestrekte landschap. Via de trap loop je zo de dijk af, door de bunker heen. Of het nou de historie is die aan deze plek kleeft, de idyllische dijk of het kalme water van de plas achter de bunker: het is een speciale plek.
De ondergaande zon tekent felle strepen in de lucht als ik mijn auto weer instap na een dag vol verborgen erfgoed. Het gebied tussen Lek en Linge was mij tot vandaag nog onbekend, maar laat mij geïmponeerd achter. Dromerig zie ik hoe de zon ondergaat over de Vijfheerenlanden en met een hoofd vol nieuwe verhalen rij ik weer richting huis.
Laat je het ons weten wanneer je ook op pad gaat tussen Lek en Linge? Dat kan door ons te taggen in je verhalen op Instagram. Gebruik @heyhoneyguide of #heyhoneyguide.
Liefs,
Laura
Ontdek Cultureel Erfgoed - Lees Laura's blogs
-
Ontdek Radio Kootwijk
Ontdek Radio Kootwijk
HEt voormalig zendstation Radio Kootwijk fascineert Honeyguide Laura al jaren. Ze gaat op pad om de verhalen achter dit monument te ontdekken.
-
Authentiek Spakenburg als alternatief voor Volendam
Authentiek Spakenburg als alternatief voor Volendam
Honeyguide Laura neemt je mee naar onontdekte parel Spakenburg. Dit voormalige vissersdorp heeft minstens zoveel te bieden als Volendam.
-
5x het leerlooierij verleden van de Langstraat ontdekken
5x het leerlooierij verleden van de Langstraat ontdekken
Honeyguide Laura neemt je mee in de rijke leerlooierij verleden van het Brabantse gebied de Langstraat, want deze is ook nu nog te beleven.