Beach clean-up op het strand van Kijkduin

Bij de Noordzeekraam in Kijkduin ontmoeten we Serena Rivero van Stichting De Noordzee. Zij is mariene bioloog en weet alles over de Noordzee. Dat de zeeën over de jaren ernstig vervuild zijn geraakt met plastic, is niks nieuws meer helaas. Gelukkig heeft Serena ook een positief puntje te melden. Stichting De Noordzee monitort namelijk al twintig jaar de hoeveelheid afval op de Nederlandse Noordzeestranden. Een van de resultaten die hieruit voortkwam is dat het afval op de stranden in de afgelopen 10 jaar met 27% is afgenomen! “Bewustwording en beleid”, verklaard Serena, als we haar vragen hoe dit komt. 

Maar ondanks dit gegeven, zijn we er nog lang niet. “We monitoren de stranden steeds per honderd meter. Tegenwoordig vinden we nog altijd gemiddeld 282 stukken afval per honderd meter strand, dat is natuurlijk nog steeds erg veel. Het is belangrijk dat dit gaat verminderen in de toekomst.”

Nieuwsgierig vraag ik wat nou precies de gevolgen zijn van de vervuiling van de zee. “Op dit moment zien we het vooral terug bij de dieren die van en in de zee leven,” begint Serena. “Zo heeft 97% van de dood aangetroffen stormvogels een flinke hoeveelheid plastic in hun maag. Ze verwarren het met voedsel waardoor ze het opeten. Hierna hebben ze constant een vol gevoel zonder dat ze voedingsstoffen binnen krijgen. Op die manier gaan ze dan dood. Daarnaast kent iedereen de beelden wel van dieren die in stukken plastic verstrikt zijn geraakt. Toevallig is hier twee dagen geleden weer een zeehond gevonden, helemaal verstrikt in een net. Over de tijd was het net helemaal in gaan groeien bij ‘m. Dat zijn nare dingen.”

Serena gaat verder: “Wat de vervuiling op lange termijn gaat doen, is nog niet helemaal duidelijk. Maar er is nu al zoveel microplastic terug te vinden in de magen van vissen, dat plastic praktisch onderdeel is geworden van ons ecosysteem. Ook heeft het in de toekomst effect op de populaties van dieren doordat veel van hen sterven aan de inname van plastic. Daarnaast kan een ‘ongezonde zee’ zijn functie in het algemene systeem op aarde ook niet meer volledig vervullen. Zo zorgt de zee voor 50% van de zuurstof die we inademen en is de zee een belangrijke speler bij de opslag van CO2 uitstoot.” Wow. Als meer mensen zich dit zouden beseffen, gingen we misschien veel bewuster om met de zee en de stranden.

Het is één uur ‘s middags als we onze vuilniszakken weer inleveren bij de Noordzeekraam. Al met al hebben we toch best wat afval geraapt op dit kleine stukje strand. Dit jaar focust de Boskalis Beach Cleanup Tour van Stichting De Noordzee zich in het bijzonder op sigarettenpeuken. Het strand ligt er vol mee en zo’n sigaret is schadelijker dan je denkt. Eén peuk vervuilt maar liefst 8 liter water. En dan te bedenken dat er per etappe zo’n 2000 sigaretten worden gevonden... Het moge duidelijk zijn dat dit om heel veel liters vervuild water gaat.

Een week na de Boskalis Beach Cleanup Tour van Stichting De Noordzee heb ik contact met hen over de eindstand. Hoeveel afval is er uiteindelijk opgeruimd en hoeveel sigaretten zijn er verzameld? Ik ben ontzettend benieuwd. 

De aantallen zijn niet mis. In 15 dagen tijd is er 4641 kilo afval van het Noordzee strand gehaald. Hierbij zaten bijzondere vondsten zoals Nederlandse chipsverpakkingen uit 1990 en ook een Duitse margarineverpakking uit 1980 behoorde tot de vangst. Deze plastic verpakkingen uit de vorige eeuw die nog altijd rondzwerven op onze stranden vormen het perfecte voorbeeld van de hardnekkigheid van plastic in de natuur. Plasticvervuiling moet dus aan alle kanten voorkomen worden, want dit probleem lost zichzelf duidelijk niet zomaar op.

De eindstand van de gevonden sigaretten maakt me ook even stil. Tijdens de gehele Beach Cleanup Tour zijn er - hou je vast - 57.772 peuken gevonden op het Noordzee strand. De etappe bij het strand in Zandvoort spant de kroon met maar liefst 8039 verzamelde peuken in één dag. En dan te bedenken hoeveel schade één peuk al teweeg brengt aan de natuur...

Dankzij de Boskalis Beach Cleanup Tour van Stichting De Noordzee is het Nederlandse strand bevrijd van duizenden kilo's afval waaronder tienduizenden sigaretten. Een actie met veel impact dus. Ik ben diep onder de indruk en dankbaar dat wij met Honeyguide ook ons steentje bij konden dragen.

Ben je na het lezen van dit alles geïnspireerd geraakt om ook in actie te komen? Je kunt je elk jaar aanmelden voor de Boskalis Beach Cleanup Tour van Stichting De Noordzee. Daarnaast kan Stichting De Noordzee altijd enthousiaste vrijwilligers gebruiken die hen helpen met beach clean-ups, het organiseren van evenementen en het uitdragen van de boodschap bij gemeenten bijvoorbeeld.

Wat je verder kunt doen tegen vervuiling in het algemeen? Ruim gewoon eens afval op als je ergens wandelt. Spread the word: inspireer anderen om ook bewuster om te gaan met afval en de natuur. Mocht je het serieuzer aan willen pakken, ga dan bijvoorbeeld mee met een tour als Plasticvissen in Amsterdam of Rotterdam, steek je handen uit de mouwen met Grondstofjutters of zet zwerfafval van het strand in om souvenirs te maken op Vlieland. Voor meer inspiratie neem je een kijkje bij het Positieve Impact Criterium Schone Oceanen.